Waa qaybtii koowaad ee dabagal iyo baadhis xidhiidhka xooggan oo ka dhexeeya 2007 iyo 2023 kala wareegyadii ka dhacay magaalada Laascaanood ee xarunta
Waa qaybtii koowaad ee dabagal iyo baadhis xidhiidhka xooggan oo ka dhexeeya 2007 iyo 2023 kala wareegyadii ka dhacay magaalada Laascaanood ee xarunta gobolka Sool. Waxaan xusi doonnaa qodobo muhiim ah oo ka dhexeeya dagaaladii dhacay 15 Oktobar 2007 oo Somaliland kula wareegtey gacan ku haynta magaalada Laascaanood, kalana wareegtay Puntland, xilligaas oo Somaliland uu madaxweyne ka ahaa Daahir Rayaale Kaahin, halka Puntland uu madaxweyne ka ahaa Janan Cadde Muuse.
16 Sano kabacdi, 25kii Ogoosto 2023, waxaa Somaliland loogu awood sheegtay magaaladii Laascaanood iyo dhammaan gobolka Sool, iyada oo uu kacdoon dadweyne sabab u ahaa bilowga kacaanka, uuna kaalmo ka helayey beelaha ay haybwadaagta yihiin ee Puntland iyo maamulkooda.
Haddaba aan tilmaano qodobo muhiim u ahaa kala wareegga Laascaanood iyo gobolka Sool:
1. Sida xanku sheegayo sannadkii 2007 waxaa Laascaanood gacanta loo geliyey Somaliland heshiis afar dhinac ahaa oo si dadban ay darawaliin uga ahaayeen dawlada Itoobiya, Puntland, Somaliland iyo waliba Dawlada Federaalka Soomaaliya, heshiiskaas oo dadka degaanku aanay xog iyo xaal midkoodna ka ahayn, marka laga reebo dhawr xubnood oo xilligaa xilal sare hayey, badankooduna ay haatan mootanyihiin
2. Waxaa si fudud loo furfuray ciidankii Puntland iyadoo la abbaaray ciidamadii tababarnaa, loona daadgureeyey dhankaas iyo magaalada Baydhabo oo xarun u ahayd dawladii Cabdilahaahi Yuusuf, waxaana bedelkoodii la qoray ciidan beeleed aan madax iyo majo kala lahayn, oo aan haysan hub u saamixi kara difaac
3. Waxaa la waayey mushaarkii ciidanka rasmiga ahaa, waxaana kordhay ciidanka loo yaqaan caaglaha oo ah ciidan aan jirin gebi ahaanba, bal se ka xuquuq iyo xaq badan kuwa jooga, taasina waa ta niyadjabka ku ridey ciidamadii Puntland, kana dhigay kuwo tartiib-tartiib isaga dareera
4. Markii Laascaanood gacanta ka baxday waxaa si degdeg ah loo soo dhoobay ciidan beeleedyo aad u badan, kuwaas oo gebi ahaanba meesha ka saaray ciidankii Daraawiishta Puntland kana dhigay ciidan beeleed mid waliba gaarkiisa uga amar qaato madax dhaqameedkiisa
5. Waxaa bilaabmay kulamo madaxda dhaqanka oo boqol ka badan oo hadba meel laga furo, kuwaas oo qorsheeya sidii duullaan loogu qaadi lahaa Somaliland iyo ciidamadeeda balse ma noqdo mid midha dhala, iyadoo xubnaha dhaqanka ay kamid ahaayeen jilayaal ruwaayadda halka loo wado hadba majareheeda leexiya
6. Waxaa jiray saraakiil daacad ahaa oo duulaano ku soo qaadi jirey ciidamada Somaliland ee fadhiyey aagga Maraaga oo ahaa indhaha hore, bal se taasi way sii socon weydey kaddib markii uu dhintay Xiif Cali Taar, asaga oo kamid ahaa dadka farakutiriska ah ee daacadda ka ahaa xoreynta Laascaanood
Dhanka kale iyo sannadkii 2023 aan eegno si aan u soo saarno dhacdooyinka ay wadaagaan labada dhacdo ee aan qormadan kaga hadlayno iyo kuwa ay ku kala duwan yihiin:
1. Dagaalka Laascaanood waxa uu ka biloowday kacdoon dadweyne oo ay sabab u ahaayeen dilal qorshaysan oo lala beegtay hormuudka deegaanka, kaas oo ay uga sii dartay hadaladii ka soo baxayey xubno masuuliyiin ah oo uu kamid yahay Maxamed Kaahin iyo Saleebaan Yuusuf Cali Koore, taas oo baasiin ku sii shubtay kacdoonkii bulshada
2. Ciidamada Somaliland oo ahaa marka qiimayn lagu sameeyey kuwa ugu awoodda badan dhan tababar iyo dhinac agab ba waxaa lagu bilaabay furfur, iyadoo saraakiishii khibrada lahaa fadhiid laga dhigay, loona adeegsaday qaab qabiilaysan
3. Waxaa ciidamada Somaliland ka dhex abuurmay shaki iyada oo qaar ciidamada lagu dhex diley xarumaha, qaarna xadhig xabsiyada loo dhigay, laguna eedeeyey in ay xidhiidh la leeyihiin ciidamada SSC. Ciidamada iyo saraakiisha la dilay iyo kuwa la xidhay waxa ay badankoodu ka soojeedeen halbeel, sida ay xaqiijiyeen saraakiil iyo ciidamo soo fakaday
4. Ciidamada Somaliland waxaa lagu amrayey in ay qaadaan weeraro, wixii dhaliil ah oo saraakiishu keenaana waxaa mar kasta la dul-dhigayey awaamiir lid ku ah dhaliishooda
5. Muddo siddeed bilood ah oo uu dagaalku ka socdey gobolka Sool, qiimayn la sameeyey kabacdi, waxaa ciidamada Somaliland dhaawac iyo dhimasho (hawlgab) noqday in ka badan 68%, halka 5% ay ayana xeryaha ka fakadeen, baddelkoodiina waxaa la keenay ciidamo beel ahaan u qiireysan oo tuulooyinka iyo baadiyaha laga soo ururiyey
6. Bishii Ogoosto, kahor dagaalkii weynaa ee 25ka Ogoosto waxaa hoos loo dhigay adeega ciidamada Somaliland, siiba shidaalka iyo cuntada, waxaana ciidamada soo foodsaaray dhibaatooyin is biirsaday iyaga oo lumiyey dhammaan niyadii ay u hayeen dagaalka. Waxaa lumay amar kala qaadashadii, waxaana soo kordhay shaki beelaysan iyo kala dhuumasho saraakiisha ciidamada ayaga oo u shiraya qaab beelaysan, kuna ballamaya in ay isku hilba diriraan
7. Maalinka taariikhda galay ee 25kii Ogoosto waxaa dhacay dagaalkii “Dhuumo Badane,” waxaana rumoowday baqdintii ay qabeen ciidanka Somaliland, iyadoo qaar ciidamadu ay isla markiiba kala yaaceen. Shidaal yari awgeed oo shidaalka badankiisa lagu aaminay, loona qaybiyey beelaha galbeedka waxa ay sababtay in gaadiidkii dagaalka intiisii badnayd looga dareero duleedada Laascaanood.
8. Dhanka isgaarsiinta, waxaa saraakiisha Somaliland ay sheegeen in si ku talaggal ah khalkhal loo galiyey isgaadhsiintooda; saraakiisha qaarna waxa ayba sheegeen in xoogagga SSC lala wadaagay xogta isgaadhsiinta, taasina ay tahay tan khalkhalka sababtay
LA SOCO QAYBTA 2aad …
Warbaahinta Daljir | Wariyaha Daljir ee Xafiiska Laascaanood
COMMENTS