Dakharada gumeystaha iyo gumeysi-kalkaaliyaha maanta oo Soomaali ah

Nasiibdarro iyo ceeb maanta ka weyni ma jirto in qof Soomaali ah oo shacabkiisu dhibbanyahay inta soo horistaago dadkiisa uu ammaan iyo taageero kala dul-dhaco ciidan waajibkiisa koowaad yahay dulleynta dadkiisa.

Nasiibdarradaas maanta ayey taagantahay, oo waxaan daawaday dood ay Al-JAZEERA, kuna saabsan siyaasadda gurracan ee Itoobiya. Doodda ayaa dhexmartay saddex aqoonyahan oo ka soo kala jeedaa qowmiyadaha Amxaarada, Oromada iyo Soomaalida. Aqoonyahanka Amxaarada iyo kan Oromadu waxay difaaceen xaqa, xuquuqda iyo badqabka dadkooda. Waxay diideen oo su’aalo ka keeneen dulmiga dawladda Itoobiya. Nasiibdarro, aqoonyahankii Soomaaliga ahaa, ahna xildhibaan matala qowmiyadda Soomaaliyeed, waa iga nixiyey oo waxa uu difaacay siyaasaddii dawladda iyo ciidamada Itoobiya (ENDF) ay ku naafaynayeen dadkiisa iyo deegaankiisa.

Xildhibaanku marka uu difaacayo gumaysiga Itoobiya miyuusan ogayn in dadkiisa Soomaaliyeed ay Itoobiya ka yihiin muwaadinka darajeeda labaad, oo aysan la xaq iyo xuquuq ahayn muwaadinkooda ay ku sharfeen darajada koowaad?

Xildhibaanku dadka Soomaaliyeed ee uu ka dhashay ee uu haddana matalo marna uma uusan doodin ee waxa uu difaacay jiritaanka iyo midnimada Itoobiya. Xildhibaanku waxa uu difaacay RW Abiye Axmed iyo ciidankiisa; waa isla ciidanka qaranka Itoobiya ee maanta dilaya oo barakicinaya dadkiisa, si toos ahna isla maantadan ugu sheegaya dadkiisa in aysan dhulka lahayn. Waa isla ciidankii Itoobiya oo ayaga oo gawaarida ciidamada ‘qaranka’ adeegsanaya dadkii Soomaaliyeed ka dhigay wax la laayey iyo wax laga barakiciyey dhulkoodi, beerahoodii iyo guryahoodi.

Xildhibaanku waa Xildhibaan Kamaal Xaashi Maxamuud. Waa xildhibaan teemkiisii lixaad, xisbi ahaana ku biiray xisbiga Barwaaqo ee RW Abiy Axmed (Prosperity Party). Haddaba xildhibaan Kamaal miyuusan ogeyn in ciidanka uu difaacayo ee Itoobiya uu yahay kan duullaanka ku ah Mooyaale, Nagayle illaa Goro’dhaamoole ee Gobolka Liibaan? Miyuusan ogayn in isla ciidankii qaranka Itoobiya uu barokiciyey lana wareegay degmooyinka Baabili iyo Jinacsani oo kamid ahaa jiray gobolka Faafan, haddana guryihii iyo beerihii Soomaaliyeed ku wareejiyey Oramada, hoosgeeyeyna kililka Oramada. Xildhibaanku ma ogyahay in ciidamada qaranka ee uu ammaanayey ay hadda weerar joogto ah iyo barokicin ku hayaan deegaanka Tuli Guuleed ee duleedka Jigjiga?

Xildhibaan Kamaal miyuu illaaway in ciidamada kililka Canfartu ay la wareegeen Garbociise, Cadayti iyo Cundhufo? Miyuusan ogayn in ay maantadan weeraro joogto ah ku hayaan deegano Galbeedka Sitti oo ay kamidyihiin Danlahelay, Qaraf, Casbuli, Daymeed, Dhuunyar iyo deegaano kale oo horleh oo gobolka Sitti?

Haddaba siyaasadda xildhibaanku difaacayaa soo isla siyaasaddii ma aha qarniyaal soojireenka ahayd ee argagaxa, xasuuq bahalnimada ah iyo bahdilka aan kala joogsiga lahayn Soomaali ku haysay?

Waa nasiibdarro aad u weyn in aqoonyahan Soomaali ah oo haddana xildhibaan dadka matala sheeganayaa in uu difaaco gumaystaha arxanka daran ee Itoobiya.

Dadka Soomaaliyeed waa muhiim in ay maanta garowsadaan in gumeystaha madoow uu ka khatar badanyahay kalkaaliyihiisu, sabatoo ah gumeysi-kalkaalku waa kula dhaqan, kula af, qof ahaan iyo hebel ina hebelna waa uu kuu yaqaan. Sidaas darteed markii gumeysi-kalkaalka loo dhiibto awood dawladeed, looguna daro lacag uu dadkiisa ku kala furfuro, dad badan ayuu yeelanayaa oo uu marinhabaabinayaa, asaga oo gumeystaha u sahlaya in uu dadkiisa sii dilo, sii liido, deegaankiisana ka sii barakiciyo.

Gumaystuhu asaga oo adeegsanaya gumeysi-kalkaalka waxa uu maanta Soomaalida kala dirirayaa tacliinta, dhaqaalaha, dhaqanka, horumarka, diinta, akhlaaqda, midnimada, damiirka iyo dareenkiisa qof ahaaneed. Intaas markii bulsho lagala dagaalamana ogoow bulshadaasi waxa ay lumineysaa qof ahaanshaheedii ummadnimo iyo lahaanshaheedii karaamo bini Aadaminimo.

Hana moogaan Itoobiya waligeed waxay kamid ahayd gumaystayaasha kuwooda ugu daran oo aan waxba hambayn. Inkasta oo reer Soomaali Galbeed aysan galban oo ay weli lugaha meermeerinayaan, haddana hagardaamada iyo dakharada gumaystuhu gaadhsiiyay dubaaqeenna iyo ruuxadeennu waxa ay malyuun jeer ka baaxad waynyihiin daqarada naga muuqda.

WQ: Mohamed Hadi Gafdiid | Sitti, Soomaali Galbeed